130 000 besighede bedreig

Die sperdatum vir die openbaarmaking van begunstigde eienaars ten opsigte van geregistreerde maatskappye het reeds op 16 Mei vanjaar verstryk.


’n Begunstigde eienaar is ’n persoon wat direk of indirek effektiewe beheer oor ’n maatskappy uitoefen. Tog sê die uitvoerende kommunikasiebeampte van die Owerheid vir Sake- en Intellektuele Eiendom (Bipa), Ockert Jansen, dat meer as 130 000 besighede steeds nie aan hierdie wetlike vereiste voldoen nie. Die vereiste vir openbaarmaking is ingestel deur die Maatskappywet van 2004 en die Wet op Beslote Korporasies van 1988 te wysig en het in Julie 2023 in werking getree. Dié vereiste is ’n internasionale verpligting wat deur die Finansiële Aksie-taakmag (FATF), ’n finansiële regulerende agentskap van die Verenigde Nasies (VN), op Namibië opgelê word.


Dit het ten doel om finansiële misdaad te bekamp en Namibië se finansiële stelsel teen onwettige kontantvloei te beskerm. In totaal is daar volgens Bipa se rekords sowat 233 000 geregistreerde maatskappye in Namibië en uit dié syfer voldoen slegs sowat 93 000 (40%) aan dié vereiste.


Jansen sê daar was sedert einde Maart tot 16 Mei ’n skerp toename in die nakoming van wetgewing, met ongeveer 10 000 entiteite wat inligting oor begunstigde eienaars verskaf het. Volgens hom het Bipa reeds vandeesweek met die proses begin om entiteite te deregistreer wat nie aan die vereistes voldoen nie. Hy sê dit is algemeen bekend dat talle mense hul huise deur ’n beslote korporasie (CC) besit en dat baie geboue en plase deur ’n private beperkte maatskappy (Ltd) aangekoop is. “Nou wat gebeur met hierdie onroerende eiendom as hierdie entiteit gederegistreer word? Dit is ’n baie ernstige kwessie en een van ons grootste bekommernisse as die registrateur,” sê hy. “Die oomblik wanneer die entiteit gederegistreer word, en as daar geen oordrag van eienaarskap voor die deregistrasie was nie, sal die eiendom nou aan die staat verbeurd verklaar word. Die staat sal dan die eiendom besit. “Daar is ’n regsterm daarvoor; ‘Bona vacantia’ is ’n Latynse term wat ‘eienaarlose goedere’ beteken,” brei hy uit.


Om die eiendom terug te kry, sal eienaars die staat moet nader, hoewel die meerderheid sake die nadering van Namibië se howe sal behels, sê Jansen. “Dit beteken geld, tyd en moeite. Die alternatief, in die geval van ’n beslote korporasie, is om die entiteit (by Bipa) te herstel om eienaarskap van die eiendom te herwin.” Hy sê daar is talle mense wat eiendom besit sonder die wete dat die eiendom deur ’n beslote korporasie geregistreer is, of plaaseienaars wat nie besef dat hul plase deur ’n private beperkte maatskappy op hul naam geregistreer is nie. Deregistrasie raak ook mense wat nie besighede of eiendom besit nie. Werknemers van besighede wat gederegistreer word, sal daaronder ly, aangesien banke nie meer rekeninge van gederegistreerde entiteite sal diens nie. “As die besigheid gederegistreer word, bestaan ??dit nie meer nie en daar word van banke vereis om transaksies op daardie rekeninge te beperk,” brei hy uit.


Krediteure en verskaffers mag nie hul betaling kry nie, waarsku hy. Verkryging sal ook geraak word, veral in die lig van tenders wat toegeken is aan ondernemings wat weens nienakoming gederegistreer word, voeg hy by.


“Daar is ’n klein geleentheid, alhoewel ons glad nie die sperdatum verleng het nie. As besighede nog in die komende dae of weke hul inligting indien, sal ons hulle nie wegwys nie, op voorwaarde dat daardie entiteit nie reeds in ’n gevorderde stadium van deregistrasie is nie. As dit reeds gedoen is, kan ons nie teruggaan nie,” sê hy.


^{augetto@nmh-hub.com.na}